Potjestraining mag geen race tegen de klok zijn
Internationale Dag van het Bedplassen
In aanloop naar de Internationale Dag van het Bedplassen op 31 mei roepen kinderartsen van het UZ Gent op om potjestraining af te stemmen op de individuele ontwikkeling van het kind.
Kindernefroloog prof. Lien Dossche: ‘In plaats van enkel te focussen op de schoolstart, kijken ouders beter naar signalen van het kind. Pas als je kind er klaar voor is, lukt het echt en vaak sneller dan je denkt.’
Zindelijkheid is een complex proces
Veel kinderen zijn op de leeftijd van 2,5 jaar nog niet volledig zindelijk. Dat is volkomen normaal.
De controle over de blaas en darmen is afhankelijk van de ontwikkeling van de hersenen en het lichaam van een kind. Prof. Dossche legt uit:
‘Een kind moet leren voelen dat de blaas of darm vol zit, die impulsen begrijpen en actief beheersen. Daarvoor zijn niet alleen motivatie en begrip nodig, maar ook voldoende lichamelijke ontwikkeling. Het kind moet er klaar voor zijn.’
Elk kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen ritme, zowel binnen het spectrum van een normale ontwikkeling als bij kinderen met een vertraagde motorische ontwikkeling.
Tussen 2 en 4 jaar oud
Op welk moment is zindelijkheid realistisch?
- Zindelijkheid voor ontlasting:
- 1,5 jaar: begint ontlasting als iets vies te beschouwen
- 2,5 jaar: belangstelling voor ontlasting neemt af
- 3 jaar: 50% zindelijk voor ontlasting
- 5 jaar: 98% zindelijk voor ontlasting
- Zindelijkheid voor urine overdag:
- 2 jaar: jongens 43%, meisjes 61%
- 3 jaar: jongens 87%, meisjes 92%
- 4 jaar: jongens 96%, meisjes 95%
- 5 jaar: jongens 97%, meisjes 94%
Signalen van het kind
Als ouder start je best met potjestraining wanneer je merkt dat je kind er klaar voor is. Deze signalen helpen je daarbij:
- Het kind is fysiek in staat om op een potje te gaan zitten en weer recht te staan.
- Het kind begrijpt de termen (of gebaren) voor plassen en stoelgang maken.
- Het kind kan zelf aangeven dat het geplast of stoelgang gemaakt heeft of vindt de luier vies.
- Het kind krijgt interesse in het potje en wil het proberen.
- Het kind kan overdag gedurende enkele uren een droge luier hebben.
- Het kind kan enkele minuten de aandacht bij een taakje houden.
- Het kind heeft een ontwikkelingsleeftijd van minstens 18 maanden oud.
‘De helft van de Vlaamse ouders start de potjestraining met veel spanning omdat de eerste schooldag nadert’, merkt prof. Dossche op. ‘Veel kinderen zullen er op dat moment klaar voor zijn, maar een schoolstart mag je niet voornemen op de ontwikkeling van je kind.’
Forceren werkt averechts
Een zindelijkheidstraining forceren bij een kind dat er nog niet klaar voor is, kan de gezondheid van het kind schaden. Het kind kan de blaas en bekkenbodemspieren verkeerd gebruiken en op lange termijn problemen ontwikkelen bij het urineren. Dat kan leiden tot blaas- of urinewegontstekingen. Ook tonen studies dat een te vroege start kan leiden tot ophoudgedrag voor stoelgang en chronische constipatie.
Internationale Dag van het Bedplassen
De Belgische invulling van de Internationale Dag van het Bedplassen is een initiatief van The Belgian Academy of Paediatrics (BAoP) en de vzw Droge Nachten – Nuits Sèches.
Meer info
Karlien Wouters
