Bewoners wzc hebben meer mondzorg nodig nu ze langer hun natuurlijke tanden behouden
Steeds meer bewoners van woonzorgcentra behouden hun eigen tanden. Dat is goed nieuws, maar leidt tot een grotere behoefte aan mondzorg. Omdat de bewoners vaak kwetsbaar zijn, is er meer nood aan mobiele tandheelkundige zorg in het woonzorgcentrum (wzc). Het Gerodent-mondgezondheidsprogramma van het UZ Gent brengt preventieve en curatieve zorg ter plaatse.
Minder bewoners tandeloos
Recent onderzoek van tandarts Lynn Janssens doorbreekt het stereotype beeld van de kwetsbare oudere met een volledige gebitsprothese. Waar in 2010 42% van de bewoners tandeloos was, daalde dat aandeel tot 29% in 2023. Bewoners hebben meer natuurlijke tanden, maar ze hebben vaker vullingen en er zijn vaak minder wortelresten.
Meer mondzorg nodig
Ondanks die positieve ontwikkeling wordt de nood aan mondzorg groter en complexer voor de resterende natuurlijke tanden. Dr. Janssens ziet het in de praktijk:
‘Zodra bewoners zorgafhankelijker worden, zien we hun dagelijkse mondzorg achteruit gaan en wordt een bezoek aan de tandarts buiten het wzc een grote stap.’
54% van de bewoners met natuurlijke tanden die op consultatie komen bij Gerodent, moet nog een tand laten vullen of trekken.
Dr. Janssens: ‘Als je weet dat een goede mondzorg bewoners beter laat eten en bijdraagt aan sociaal contact, dan zie je ook dat die zorg een positieve impact heeft op hun algemene gezondheid en welzijn.’
Zorg ter plaatse
Gerodent is een mondgezondheidsprogramma van het UZ Gent dat naar wzc’s trekt voor preventieve en curatieve mondzorg. Ter plaatse werken de tandartsen, assistenten en mondhygiënisten samen met een mondzorgteam van het wzc.
Dr. Janssens: ‘Gerodent bestaat ondertussen 15 jaar. Uit ons laatste onderzoek blijkt dat onze mobiele tandheelkundige zorg de drempels van transport en beschikbaarheid duidelijk wegneemt. Kwetsbare ouderen gaan hierdoor gemakkelijker in op het aanbod van mondzorg.’
Het resultaat mag er zijn. 70% van de bewoners binnen het Gerodentprogramma heeft een goede tot aanvaardbare mondhygiëne tegenover 32% van de bewoners in wzc’s die niet samenwerken met Gerodent.
Gerodent onder druk
Hoewel Gerodent positieve resultaten behaalt en economisch interessanter is voor deze doelgroep dan conventionele tandartspraktijken, kampt het programma met financierings- en capaciteitsproblemen.
Een derde van de werktijd van het team gaat naar transport en logistiek, tijd die niet vergoed wordt via de consultaties en dus vergoed wordt door een aparte bijdrage van het wzc. Maar de budgetten van wzc’s staan onder druk en vormen een bedreiging voor de financiering. Een nieuw financieringsmodel voor mondzorg in wzc’s dringt zich op.
Daarnaast is tandartsen aantrekken een grote uitdaging. De zorg is complexer door verschillende aandoeningen bij de bewoners, het werk is minder ergonomisch en de loonkloof is aanzienlijk ten opzichte van een privépraktijk. Toch ervaren de tandartsen meer voldoening door de dankbaarheid van de bewoners en de samenwerking met de mondhygiënisten en het personeel ter plaatse.
Dr. Janssens besluit: ‘We hopen zo snel mogelijk oplossingen te vinden voor deze uitdagingen, zodat we met ons team kunnen blijven langsgaan bij de nu al 45 wzc’s. We zouden mobiele tandzorg voor wzc’s willen zien uitbreiden in Vlaanderen, want de vraag is groot en zal in de toekomst alleen maar groeien.’
Karlien Wouters
